Over man-zijn tussen culturen
Wat betekent het om man te zijn?
Op het eerste gezicht lijkt het misschien klein: een groep jongens op school of op het pleintje. De een is wat feller, de ander juist stiller. De ene groep is stoer en aanwezig, de andere ingetogen en gevoelig.
Maar achter dit ogenschijnlijke verschil speelt zich iets veel groters af: een botsing van ideeën over wat het betekent om man te zijn.
Jongens, mannen en het zoeken naar balans
In een wereld vol online invloeden, veranderende genderrollen en uiteenlopende culturele verwachtingen worstelen veel jongens en jonge mannen met vragen over wie ze zijn en hoe ze zich moeten gedragen. Figuren als Andrew Tate worden vaak aangehaald als voorbeeld van “echte mannelijkheid”. Zijn populariteit zegt vooral iets over het vacuüm dat bestaat: de hunkering naar richting, erkenning en rolmodellen.
Dit blog onderzoekt niet alleen de invloed van zulke online persoonlijkheden, maar vooral hoe we jongens en mannen kunnen ondersteunen om kracht en zachtheid te combineren, grenzen te respecteren en gezonde relaties aan te gaan – zonder dat bravoure of schaamte de overhand krijgt.
Jongens tussen culturen: botsing of gemiste kans?
De Netflix-serie Adolescence maakt veel los. Het verhaal over een dertienjarige jongen die een klasgenote vermoordt, raakt een gevoelige snaar. In media en op sociale netwerken is de boodschap vaak: dit is het gevolg van vrouwenhaat en online beïnvloeding door figuren als Andrew Tate. Maar doet die interpretatie wel recht aan het geheel?
Eigenlijk werkt het zoals literatuur lezen: iedereen interpreteert het op zijn eigen manier. Je ziet wat je herkent – of juist vreest. En dat is precies waarom Adolescence zoveel reacties oproept. Het raakt thema’s zoals mannelijkheid, sociale uitsluiting, groepsdruk, opvoeding en cultuur.
Geen simpele schuldvraag
Wat de serie laat zien, is niet alleen een ‘verrechtsende jongen met haat in zijn hart’, maar vooral een kind dat zich vernederd voelt, structureel buitengesloten werd via sociale media, en geen uitweg meer zag. Zijn agressie komt voort uit onzekerheid en pijn – niet uit ideologie, maar uit verwarring en gebrek aan veilige begeleiding.
Het gemak waarmee in het publieke debat termen als ‘toxische mannelijkheid’ of ‘rechtse vrouwenhaat’ worden gebruikt, verhult hoe complex de situatie werkelijk is. Het gaat niet alleen om haat, maar ook om falende structuren, generatie-onbegrip en jongeren die zich staande moeten houden in een harde, digitale wereld.
Wat meisjes en vrouwen (vaak) zoeken – en waar het botst
Veel jongens willen in de kern maar één ding: niet afgewezen worden. Ze proberen indruk te maken door te voldoen aan de rolmodellen die ze zien – sterk, stoer, onaantastbaar. Maar juist dát kan averechts werken.
Onderzoek en ervaring laten zien dat meisjes en jonge vrouwen in verschillende culturen weliswaar uiteenlopende verwachtingen hebben, maar er een aantal algemene lijnen zijn:
- Zelfvertrouwen, geen arrogantie – een zekere houding en weten wat je wilt werkt aantrekkelijk, maar opscheppen of neerbuigen op anderen stoot vaak af.
- Zorg en respect – meisjes waarderen jongens die aandacht tonen, luisteren en grenzen respecteren. “Stoer doen” zonder empathie wordt al snel gezien als ongevoelig.
- Eerlijkheid en betrouwbaarheid – betrouwbaarheid en oprechtheid wegen vaak zwaarder dan uiterlijk vertoon of bravoure.
- Humor en luchtigheid – spanning wegnemen door humor en relativering scoort vaak beter dan een masker van stoere ernst.
Waar de meeste meisjes/vrouwen juist op afknappen:
- Dominantie die doorslaat in controleren of kleineren.
- Overdreven focus op status, uiterlijk of materieel bezit zonder diepte.
- Jongens die hun kwetsbaarheid volledig verbergen – waardoor ze emotioneel afstandelijk lijken.
Culturele botsingen
Jongens uit traditionele of religieuze gezinnen – zoals veel islamitische jongens – groeien vaak op met een duidelijk beeld van wat een man hoort te zijn: sterk, verantwoordelijk en leidend. In een westerse context kan dit al snel worden gezien als ‘hard’ of ‘ongevoelig’, terwijl het voor hen juist veiligheid en structuur betekent.
Tegelijkertijd worden westerse jongens soms aangemoedigd om gevoeliger en zachter te zijn. Ze verliezen onderweg een gezond gevoel van richting of kracht. Deze verschillende visies op mannelijkheid botsen soms in de klas, op het schoolplein en online.
Wat meisjes en vrouwen (vaak) zoeken – en waar het botst
Veel jongens willen in de kern maar één ding: niet afgewezen worden. Ze proberen indruk te maken door zich stoer en onaantastbaar te tonen, omdat ze denken dat dit aantrekkelijk is. Maar juist dát kan averechts werken.
Onderzoek en ervaring laten zien dat meisjes en jonge vrouwen in verschillende culturen uiteenlopende verwachtingen hebben, maar er zijn een aantal rode draden:
- Zelfvertrouwen, geen arrogantie – een zekere houding en weten wat je wilt werkt aantrekkelijk, maar opscheppen of neerkijken op anderen stoot vaak af.
- Zorg en respect – meisjes waarderen jongens die aandacht tonen, luisteren en grenzen respecteren. “Stoer doen” zonder empathie wordt al snel gezien als ongevoelig.
- Eerlijkheid en betrouwbaarheid – betrouwbaarheid en oprechtheid wegen vaak zwaarder dan uiterlijk vertoon of bravoure.
- Humor en luchtigheid – spanning wegnemen door humor en relativering scoort vaak beter dan een masker van stoere ernst.
Waar meisjes juist op afknappen:
- Dominantie die doorslaat in controleren of kleineren.
- Overdreven focus op status, uiterlijk of materieel bezit zonder diepgang.
- Jongens die hun kwetsbaarheid volledig verbergen – waardoor ze emotioneel afstandelijk lijken.
Dit zorgt voor misverstanden:
- Traditioneel opgevoede jongens denken soms dat ze aantrekkelijk zijn door vooral sterk en leidend te zijn, maar missen dat veel meisjes in een westerse context gevoeligheid en gelijkwaardigheid belangrijk vinden.
- Westerse jongens die alleen zacht of onzeker overkomen, missen soms juist de kracht of richting die meisjes óók zoeken in een partner.
Met andere woorden: veel meisjes zoeken een balans – een jongen of man die kracht en richting uitstraalt, maar ook zorg en empathie toont.
Gendernormen en hun gevolgen
Vanaf jonge leeftijd krijgen kinderen duidelijke boodschappen over wat ‘jongensdingen’ en ‘meisjesdingen’ zijn. Jongens worden vaak gestimuleerd om stoer, sterk en dapper te zijn, terwijl meisjes vriendelijk, zorgzaam en bescheiden worden opgevoed, met nadruk op uiterlijke schoonheid.
Wanneer jongens emotioneel of gevoelig zijn, wordt dat vaak afgekeurd. Ze raken verder verwijderd van hun gevoelens en leren dat kwetsbaarheid een zwakte is. Dit beperkt hun persoonlijke ontwikkeling en draagt bij aan bredere genderongelijkheid.
Door deze normen vanaf jonge leeftijd te doorbreken, krijgen jongeren de kans om zichzelf te ontdekken zonder de druk van wat ‘normaal’ wordt geacht. Dit geldt voor jongens, meisjes én jongeren die zich niet binnen traditionele genderkaders bewegen, zoals LHBT-jongeren.
Andrew Tate: spiegel of schaduw?
Andrew Tate wordt in veel media neergezet als hét voorbeeld van toxische mannelijkheid en vrouwenhaat. Zijn video’s – vol zelfvertrouwen, luxe en vaak vijandige opmerkingen over vrouwen – zijn razend populair op TikTok en YouTube.
Maar Tate is eerder een symptoom dan een oorzaak. Jongens die zich buitengesloten voelen of geen positieve rolmodellen hebben, voelen zich aangetrokken tot zijn wereldbeeld. Niet omdat ze alles wat hij zegt onderschrijven, maar omdat hij iets uitstraalt wat zij missen: richting, kracht, erkenning.
Zijn aantrekkingskracht zit vaak in stijl, niet inhoud. De pose van de ‘echte man’ die nergens bang voor is, altijd wint en nooit twijfelt, spreekt jongeren aan. Vooral online, waar bravoure belangrijker lijkt dan nuance.
De interpretatie van zijn boodschap verschilt per culturele context. In westerse kringen relativeren of parodiëren jongeren vaak zijn uitspraken. In patriarchale of traditionele culturen kan zijn retoriek juist worden gezien als bevestiging van bestaande normen.
Tate legitimeert een benauwend mannelijkheidsideaal, zonder ruimte voor zachtheid of kwetsbaarheid. Jongens worden hierdoor verder vastgezet in een rol waar ze juist van zouden moeten worden bevrijd.
Toch is het te makkelijk om alleen naar Tate te wijzen. De vraag is: waarom is zijn boodschap aantrekkelijk? En waar blijven de positieve alternatieven?
Wie moet zich aanpassen?
In gesprekken over gender en cultuur rijst vaak de vraag: wie past zich aan wie aan? Soms wordt van vrouwen verwacht dat ze zich anders kleden, omdat mannen zich anders niet kunnen beheersen. Dit verschuift de verantwoordelijkheid van zelfbeheersing, respect en gelijkwaardigheid.
Veiligheid en respect horen niet afhankelijk te zijn van kledingkeuze, maar van gedrag. Het gesprek hierover moet durven plaatsvinden – zonder taboes, mét nuance. Alleen zo kan een samenleving ontstaan waarin iedereen zichzelf mag zijn.
De man mag ook weer man zijn
Traditionele mannelijkheid lijkt steeds minder ruimte te krijgen. Jongens leren zich aan te passen, sociaal functioneren – maar verliezen soms contact met hun eigen kracht: initiatief, ruggengraat, fysieke aanwezigheid.
In die leemte springen figuren als Andrew Tate. Hij signaleert de hunkering naar richting en rolmodellen, maar zijn antwoord is een karikatuur: hard, vrouwonvriendelijk en zonder empathie. Het probleem is niet dat hij het thema aansnijdt, maar hoe hij het kaapt.
Wat nodig is: ruimte voor de volle breedte van mannelijkheid. Kracht én zorg, grenzen stellen én luisteren, leiderschap zonder dominantie – los van schaamte en stereotype verwachtingen.
Ruimte voor verschil
Gelijkwaardigheid betekent niet gelijkvormigheid. Verschillen tussen mannen en vrouwen maken ons leven rijker en dynamischer, maar worden vaak verdacht gemaakt.
Flirten bijvoorbeeld: wat ooit speels was, wordt nu snel gezien als grensoverschrijdend. Natuurlijk moeten we alert zijn, maar tegelijkertijd verliezen we de vrijheid om respectvolle aantrekkingskracht en complimenten te tonen.
Ook in relaties ontstaat spanning. De moderne man moet luisteren, reflecteren en communiceren – maar ook weten wanneer hij zijn grens bereikt of afstand neemt. Dit wordt soms verkeerd geïnterpreteerd, terwijl het juist volwassen gedrag is.
Wat we nodig hebben, is ruimte: voor mannelijkheid zonder schaamte, voor vrouwelijkheid zonder schuld, en voor verschil zonder strijd. Ruimte om kracht en zachtheid te combineren, initiatief en zorg samen te laten komen, en elkaar aan te vullen in plaats van tegen te werken.
Ruimte voor elkaar betekent ruimte om te groeien – samen, niet tegenover elkaar.
Wie biedt het alternatief?
Er zijn wel degelijk stemmen en bewegingen die alternatieven schetsen voor mannelijkheid, maar die halen zelden dezelfde zichtbaarheid of virale kracht. Enkele voorbeelden:
- Therapie en mentale gezondheid
Steeds meer mannen delen hun verhalen over depressie, burn-out of kwetsbaarheid (denk aan sporters of artiesten die open zijn over hun struggles). Deze rolmodellen doorbreken het taboe dat mannen altijd sterk en onverwoestbaar moeten zijn. - Positieve man-bewegingen
Organisaties als The ManKind Project, Movember of initiatieven rond positive masculinity bieden ruimte om mannelijkheid opnieuw te definiëren, met aandacht voor emotie, zorg en verantwoordelijkheid. - Sporters
Denzel Dumfries (voetballer, NL) – op het veld onverzettelijk, buiten het veld open over verantwoordelijkheid, gezin en maatschappelijke thema’s.
Giannis Antetokounmpo (NBA) – extreem competitief en fysiek, maar bekend om zijn liefde voor familie en zijn nederigheid.
Rico Verhoeven (kickbokser, NL) – keihard in de ring, maar ook vaderfiguur en uitgesproken over discipline, respect en zorg voor anderen.
Acteurs & sporters
Keanu Reeves – bekend om zijn rustige, bescheiden karakter, gulheid en empathie, ondanks zijn stoere, vaak fysieke rollen. - Mo Salah (voetballer, Egypte) – wereldwijd bekend als topscorer bij Liverpool, maar ook geliefd om zijn nederigheid, familiegerichtheid en liefdadigheid. Hij doneert veel in Egypte en blijft toegankelijk voor fans.
Jason Momoa – iconisch gespierd en “ruig”, maar ook uitgesproken over liefde voor zijn kinderen, kwetsbaarheid en zorg voor de natuur. - Tareq Hamed (voetballer, Egypte) of Achraf Hakimi (Marokko) – stoere, competitieve sporters die tegelijk trots hun familierol en religieuze waarden tonen.
Idris Elba – speelt vaak krachtige, serieuze rollen, maar spreekt open over mentale gezondheid en verantwoordelijkheid. - Mahershala Ali (acteur, moslim, VS maar met Arabische culturele invloeden via zijn geloof) – combineert krachtige rollen met een rustig, respectvol karakter, en spreekt vaak over discipline, spiritualiteit en zorg.
- Educatieve rolmodellen
Leraren, sportcoaches en vaders die jongens leren dat empathie en respect net zo mannelijk zijn als ambitie en doorzettingsvermogen. Vaak zitten de belangrijkste alternatieven in het directe dagelijks leven. - Jongeren zelf
Generatie Z heeft een steeds sterker bewustzijn rond gender en gelijkwaardigheid. Veel jongeren parodiëren Tate juist, of mixen zijn stijl met ironie. Hun eigen memes en online content kunnen ook tegenwicht bieden.
De uitdaging
Het probleem is dat kwetsbaarheid zich minder goed leent voor virale content. Bravoure, luxe en harde uitspraken scoren beter in algoritmes dan nuance of emotie. Daarom voelen de alternatieven vaak “onzichtbaarder”, ook al zijn ze er wel.
Misschien is de cruciale stap dat positieve rolmodellen de kracht en helderheid van Tate’s stijl combineren met een boodschap van verbinding, zachtheid en complexiteit. Niet moraliserend, maar inspirerend.