NOOD: Wat te doen in geval van een crisissituatie

Geplaatst op 13 december 2023 door Nicole in de categorie Algemeen, Wonen

72 uur overleven

Als er gevaar is, dan krijg je een waarschuwing zodat je weet wat je moet doen. Dit gebeurt op verschillende manieren.

We leggen uit hoe je gewaarschuwd kan worden en wat je vervolgens moet doen.

Hoe weet je dat er gevaar is?

Als er gevaar dreigt, krijg je een waarschuwing. Dat gebeurt op verschillende manieren:

Bericht op je mobiele telefoon (NL-Alert): Je ziet dan wat er aan de hand is en wat je moet doen.
Sirenes: Als je deze hoort, ga dan meteen naar binnen en sluit deuren en ramen.
Radio of tv van je regio: Daar hoor je wat er aan de hand is en wat je kunt doen.

Wat moet je doen als je een waarschuwing krijgt?

Bel alleen 112 als je direct gevaar loopt of gewond bent.
Ga naar binnen. Sluit deuren, ramen en ventilatie.
Blijf binnen tot je hoort dat het veilig is.
Luister naar de regionale radio of kijk op betrouwbare websites.
Help anderen als dat kan, vooral mensen die hulp nodig hebben.

Zorg voor een sociaal netwerk tijdens een crisis

Bij een noodsituatie van 72 uur (geen stroom, geen water, geen internet) denken veel mensen aan eten, water en batterijen. Maar er is iets dat minstens zo belangrijk is: je sociale netwerk. Waarom? Omdat je samen sterker staat. Misschien heb jij iets wat een ander niet heeft – en andersom. Samen kun je spullen delen, ruilen, elkaar helpen of gewoon even contact houden. Je hoeft niet alles zelf te doen. Maar een klein netwerk van mensen om je heen maakt een groot verschil in een crisissituatie.

Algemene maatregelen bij een ramp

Iedere ramp of noodsituatie is anders. Maar bij elke noodsituatie moet u een aantal dingen doen:
Bent u gewond of verkeert u in direct gevaar? Alarmeer dan de hulpdiensten of probeer anderen om hulp te vragen.
Bent u zelf niet gewond, help dan waar mogelijk anderen.
Probeer informatie te krijgen van een betrouwbare bron. Luister naar de regionale radiozender.
Hoort u de sirene? Ga naar binnen en sluit deuren en ramen.
Waarschuw en informeer mensen in uw omgeving.

Waarom moet je je voorbereiden?

We vertrouwen elke dag op water uit de kraan, stroom uit het stopcontact, internet en winkels die open zijn. Maar bij een ramp of storing kan dat stoppen. Hulpdiensten komen je helpen, maar dat kan even duren. Daarom is het goed om jezelf voor te bereiden voor de eerste 3 dagen (72 uur).

Voor veel mensen is dat extra belangrijk:

Als je weinig geld hebt
Als je niet goed kunt lopen
Als je geen familie of vrienden dichtbij hebt
Als je de taal nog moeilijk vindt

Een sociaal netwerk is belangrijk

Veel mensen denken aan water, eten en batterijen. Maar je sociale netwerk is net zo belangrijk. Samen kun je elkaar helpen. Misschien heeft de een iets wat de ander niet heeft. Bijvoorbeeld water, eten, een kooktoestel of kennis.

Wat kun je doen vóórdat er iets gebeurt?

Denk na over wie er bij jou in de buurt woont
- Buren
- Familie of vrienden dichtbij
- Mensen die hulp nodig kunnen hebben
Praat erover
- Begin een eenvoudig gesprek, bijvoorbeeld: “Wat als we een paar dagen geen stroom of water hebben? Kunnen we elkaar dan helpen?”
Maak afspraken
- Wie kijkt bij wie of alles goed gaat?
- Spreek af waar je elkaar kunt ontmoeten.
- Begin eventueel een groepsapp.
Vertel wat je hebt of weet
- Wie heeft een kooktoestel?
- Wie heeft EHBO-kennis?
- Wie heeft extra spullen (zoals batterijen, water)?
Oefen samen
- Doe eens een avond zonder stroom. Kijk wat je nodig hebt.

Spullen zijn handig, maar mensen maken het verschil.

Een noodpakket samenstellen

We leven in een onvoorspelbare tijd. Toch vertrouwen we op alledaagse voorzieningen zoals de beschikbaarheid van stroom, water en volle schappen in de winkels. In extreme situaties kun je zo maar zonder komen te zitten, en kan de juiste hulp langer op zich laten wachten.

Het is belangrijk om voorbereid te zijn op situaties van langdurige uitval, zoals elektriciteit, drinkwater of internet. Dit vraagt actie van iedereen. Van de overheid, maar ook van jou en je omgeving. Bereid je daarom nu voor; doorloop het stappenplan en stel je noodpakket samen. Met een noodpakket ben je de eerste 72 uur na een ramp of noodsituatie goed voorbereid. De overheid zorgt niet voor gratis noodpakketten. Een noodpakket samenstellen is echter vaak makkelijker dan je denkt. De meeste spullen heb je waarschijnlijk al in huis:

Flessen water. Denk aan 3 liter per persoon per dag.
Eten dat lang houdbaar is, zoals noten, groente in blik en gedroogd fruit.
Blijf op de hoogte via een radio op batterijen en mobiel met powerbank.
Zaklamp met extra batterijen, kaarsen en lucifers.
EHBO-doos met gebruiksaanwijzing.
Dekens om warm te blijven.
Fluitje om hulpdiensten te laten weten waar je bent.
Contant geld.
Gereedschap, zoals hamer, zaag en kniptang.
Desinfecterende gel, wc-papier, natte doekjes, maandverband, tandpasta en tandenborstel.
Kopieën van identiteitsbewijzen en een lijstje met belangrijke telefoonnummers.
Reservesleutels van huis en auto.

Bewaren en controleren

Bewaar de spullen op een handige, goed bereikbare plek. Leg op deze plek ook een tas neer, voor als je plotseling je huis uit moet. Daarin kun je spullen makkelijk meenemen. Denk bijvoorbeeld aan je sleutels, identiteitsbewijs en contant geld. Controleer elk half jaar of de producten in het noodpakket nog houdbaar zijn. Gebruik een waterdichte verpakking zoals een rugzak, die je ook gemakkelijk kunt meenemen als je plotseling moet evacueren. Controleer de noodvoorraad elk half jaar. Is de voorraad nog compleet? Zijn de producten nog houdbaar? Kijk ook naar je persoonlijke situatie, denk bijvoorbeeld ook aan babyvoeding, medicijnen en eten en drinken voor je (huis)dieren.

Bron: Rijksoverheid

Bron: Rode Kruis

Prepare yourself

Tot slot

Voorbereiden is niet moeilijk. Als je het stap voor stap doet, ben je beter beschermd. Je helpt niet alleen jezelf, maar ook anderen.

Voorbereiden is zorgen voor jezelf én voor elkaar. Samen ben je sterker.

Veiligheidsregio’s

Nederland is verdeeld in 25 veiligheidsregio’s. Iedere veiligheidsregio zet zich in voor de veiligheid van de inwoners en bezoekers van dat gebied. Zo zorgt de veiligheidsregio ervoor dat er een brandweer is. Ook maakt de veiligheidsregio afspraken over de aanpak van rampen en crises. Een goede samenwerking tussen hulpverleningsdiensten, overheden, bedrijven en burgers is daarbij belangrijk.

Nederland is verdeeld in 25 veiligheidsregio’s. Hieronder een overzicht:
Weet je niet in welke veiligheidsregio je woont? Kijk dan op de kaart op rijksoverheid.nl.

Wat te doen bij een stroomstoring

Het zal je vast eens zijn overkomen: tijdens het koken of midden in een spannende tv-serie valt plots de stroom uit. Best sfeervol, met wat kaarsjes erbij. Maar zonder stroom kan je tegenwoordig weinig. Weet jij wat je moet doen bij een stroomstoring? Met de onderstaande tips ben je goed voorbereid.

Tips bij een stroomstoring

Bel geen 112. Want een stroomstoring is geen acute noodsituatie. Wel kun je bellen met het nationale storingsnummer: 0800-9009.
Beperk verdere telefoontjes zoveel mogelijk, want die kunnen het netwerk overbelasten, waardoor noodoproepen niet meer doorkomen.
Beperk verder telefoongebruik. Veel telefoontjes kunnen het netwerk overbelasten, waardoor noodoproepen niet meer doorkomen.
Haal stekkers uit het stopcontact. Zo voorkom je schade aan apparaten en overbelasting op het moment dat de stroom weer terugkomt.
Check de storing online. Op gasenstroomstoringen.nl zie je of er een storing is in jouw buurt.
Kijk om naar anderen. Help buren die wat extra hulp kunnen gebruiken, bijvoorbeeld met informatie of het opladen van een telefoon met een powerbank.
Houd het warm. Is het koud? Dan is het handig om alleen de kleinste ruimten in je huis te bewonen en te verwarmen, zodat je niet te veel energie verliest.
Open je koelkast en vriezer zo weinig mogelijk. Zo blijft het eten langer koud.
Houd ramen en deuren dicht in de winter. Dit houdt de warmte binnen.

Wat te doen bij kortsluiting

Stekkers eruit. Haal alle stekkers uit de stopcontacten.
Aardlekschakelaar omhoog. Zet deze terug en steek de stekkers één voor één weer in de stopcontacten.
Let op bij problemen. Slaat de aardlekschakelaar opnieuw uit wanneer je een stekker terugsteekt? Dan gaat het daar mis! Laat dat apparaat uit en zet opnieuw de schakelaar omhoog.
Werkt de stroom nog niet? Controleer of er niet te veel apparaten op één stekkerdoos zijn aangesloten en of er geen verlengsnoeren aan elkaar gekoppeld zijn.

Voorbereiden op stroomuitval

Altijd een opgeladen powerbank bij de hand. Zo kun je je mobiel opladen tijdens een storing.
Water op voorraad. Zorg dat je 3 liter water per persoon per dag aan waterflessen in het huis hebt, voor minimaal drie dagen. Dus voor één persoon is dat 9 liter water. Hiermee heb je genoeg voor drinken, koken en persoonlijke hygiëne tijdens een noodsituatie.
Stel een noodpakket samen. Weet wat er in een noodpakket zit, zodat je voorbereid bent.

Wat te doen bij kou

Een mooie wandeling, een sneeuwballengevecht of zelfs een voorzichtige stap op het ijs: een koude winterse dag kan heerlijk zijn! Maar kou kan ook risico’s met zich meebrengen. Weet jij hoe je veilig blijft?

Tips bij kou

Kleed je in meerdere laagjes zodat je jezelf goed isoleert en je warmte beter vasthoudt.
Waterdichte kleding houdt je beter warm. Draag waterdichte handschoenen en schoenen met een goed profiel. Hiermee voorkom je dat je warmte kwijtraakt via je handen en voeten. Om extra warm te blijven, kun je ook een regenbroek over je gewone broek aantrekken.
Neem een volledig opgeladen telefoon mee als je de deur uitgaat. Bij kou raken batterijen sneller leeg. Draag je telefoon dicht op je huid.
Bij wind voelt het kouder aan en is de kans op onderkoeling en bevriezing van uitstekende delen groter. Bedek je handen, neus en oren. Draag bijvoorbeeld een muts of warme wanten.
Zorg dat je voldoende eet en drinkt. Dit houdt je energie op peil en je blijft beter warm.
Blijf in beweging om zoveel mogelijk te voorkomen dat je het koud krijgt.
Strooi zout om uitglijden tegen te gaan.
Houd de weersvoorspelling in de gaten. Vooral bij de overgang naar dooi kan het verraderlijk glad worden.
Controleer de verwarming van je huis. Het is nu extra belangrijk dat deze goed werkt. Ontlucht jaarlijks de radiatoren en laat de ketel controleren door een erkend installateur.

Wat kun je voor een ander doen bij kou?

Let bij kou goed op de mensen om je heen. Vooral oudere mensen, zwangere vrouwen en mensen met een chronische ziekte of handicap zijn extra kwetsbaar.
Help mensen als dat nodig is. Vraag of je iets voor ze kunt doen. Doe bijvoorbeeld boodschappen zodat mensen in een kwetsbare situatie zelf de deur niet uit hoeven te gaan.

Wat je verder nog moet weten over kou

Als het echt koud is, neemt de controle over je lichaam af waardoor de kans op ongevallen groter is.
Een borreltje om op te warmen kun je beter laten staan. Alcohol verwijdt de bloedvaten. Hierdoor verlies je sneller warmte en krijg je het dus kouder.
De gevoelstemperatuur kan lager zijn dan de werkelijke temperatuur. Dit komt door warmteverlies van de huid door invloed van wind, kou en nattigheid. Hierdoor kan het veel kouder aanvoelen dan het is.
Onderkoeling en bevriezing van vingertopjes en tenen zijn de meest voorkomende klachten bij ernstige kou.

Toch door de kou overvallen? Lees wat je moet doen bij:

Meer tips via de EHBO-app

Met de handige Rode Kruis EHBO-app weet je altijd wat je moet doen bij een noodsituatie. Zo leer je bijvoorbeeld wat je moet doen bij onderkoeling. Je kunt de app gratis downloaden.

Download de EHBO-app

Wat te doen bij hitte

In de zomer kan het erg warm worden en kun je last krijgen van hoofdpijn of uitdroging. Lees hier onze tips om jezelf en anderen te beschermen tegen de hitte.

Tips bij hitte

Drink veel
Ook als je geen dorst hebt, is het belangrijk om veel te drinken. Drink bij voorkeur water. Van alcohol kun je juist beter niet te veel drinken.
Kleed je luchtig
Kies voor luchtige kleding in lichte kleuren, gemaakt van materiaal dat goed ‘ademt’. Katoen en linnen bijvoorbeeld.
Vermijd zware inspanning
Als je graag wilt sporten, doe dit dan niet tijdens de warmste uren van de dag (van 12.00 tot 16.00 uur). Wacht liever tot het ’s avonds laat wat afgekoeld is of trek ’s morgens al heel vroeg je hardloopschoenen aan.
Doe vast boodschappen
Zorg dat je boodschappen in huis hebt, zodat je niet op het heetste moment van de dag de deur uit moet.
Check je medicatie
Sommige medicijnen beïnvloeden je temperatuurregulatie. Controleer de bijsluiter en overleg met je huisarts of apotheek of je voor jouw medicatie specifieke voorzorgsmaatregelen bij hitte moet treffen.
Verkoel jezelf
Bijvoorbeeld door je polsen te koelen onder een stromende kraan, en door een ventilator neer te zetten.
Ga beschermd naar buiten
Moet je toch de zon in? Smeer je dan elke twee uur in en bescherm je huid en gezicht met zonnebril of hoedje. Zoek zoveel mogelijk de schaduw op als je buiten bent.

Ben je (over)verhit, voel je je niet goed of maak je je zorgen? Neem dan contact op met je huisarts.

Zorg voor een minder hete omgeving

Zorg voor zonwering aan de kant van je huis waar de zon op staat.
Gebruik een ventilator. Als je een bevroren fles water voor de ventilator zet, wordt de lucht voor de ventilator gekoeld. Je kunt eventueel ook voor airconditioning kiezen, maar hou er rekening mee dat die meer energie verbruikt.
Is het binnen koeler dan buiten? Houd dan de ramen gesloten.
Is het binnen juist warmer dan buiten? Zet dan de ramen open.

Heb je een auto zonder airco? Blijf er dan niet onnodig in zitten.
Laat kinderen en huisdieren nooit alleen achter in de auto. De temperatuur in een auto loopt razendsnel op als het buiten warm is.

Zorg voor anderen bij hitte

Houd mensen die extra hulp nodig hebben in de gaten. Ga bij ze langs en bied aan om te helpen, bijvoorbeeld door boodschappen te doen of regelmatig te controleren of ze voldoende water drinken. De volgende doelgroepen lopen een groter risico op uitdroging en oververhitting:

Ouderen
Jonge kinderen
Mensen met overgewicht
Chronisch zieken
Mensen in sociaal isolement
Daklozen
Mensen die specifieke geneesmiddelen, alcohol of drugs gebruiken
Sporters
Evenementenbezoekers
Buitenwerkers

Toch door de hitte overvallen? Lees wat je moet doen bij:

Wat te doen bij wateroverlast

Het regent steeds vaker in Nederland waardoor wateroverlast kan ontstaan. Het regent zelfs zo hard dat straten blank kunnen staan en kelders onderlopen. Met deze tips kun je wateroverlast in en rondom je huis beperken of voorkomen.

Tips bij wateroverlast

De volgende dingen kun je meteen doen bij wateroverlast:

Breng waardevolle spullen in veiligheid door ze verplaatsen naar een plek waar het water niet bij kan. Bijvoorbeeld bovenop een kast of op de eerste verdieping.
Sluit openingen, zoals deuren, zoveel mogelijk af. Maak een tijdelijke nooddrempel van zandzakken of plaats een schot om het water tegen te houden.
Sluit afvoeren van toilet, gootsteen of afvoerputjes af door er een theedoek of andere prop in te stoppen.
Zet emmers of bakken neer om het water op te vangen.
Sluit de stroom tijdelijk af. Hiermee voorkom je stroomstoringen en brand.

Wateroverlast voorkomen

Wateroverlast voorkomen? Met deze tips bereid je jezelf goed voor op eventuele wateroverlast.

1. Controleer dakgoten en regenpijp

Water dat op het dak valt, stroomt via de regenpijp naar het riool. Controleer jaarlijks of je regenpijp goed bevestigd is aan de dakgoot en zorg ervoor dat je dakgoot vrij is van bladeren en ander vuil. Om verstopping te voorkomen, kun je een bladvanger in de regenpijp plaatsen.

2. Hou het regenwater tegen

Met een hoge drempel voorkom je dat water je huis binnenstroomt. Ook zandzakken en schotten voor openingen houden het water – in ieder geval tijdelijk – tegen. Je kunt bijvoorbeeld gebruikmaken van een waterstopper, dat is een waterschot dat je eenvoudig tijdelijk in de deuropening plaatst.

3. Voorkom terugloop van rioolwater via je wasbak, douche of wc

Tijdens hevige buien stijgt de waterstand in de gemengde riolering snel. Het water zoekt een uitweg, en dat kan zomaar jouw wasbak, bad, douche of wc zijn. Je houdt dit tegen door een terugslagklep in je aansluitleiding aan te (laten) brengen of een pomp te plaatsen die is uitgerust met een beveiliging tegen terugstroming. Een gekwalificeerde loodgieter of installateur kan je hierover informeren.

4. Richt je tuin regenbestendig in

Vergroen je tuin zodat water wegstroomt uit je tuin en dus niet je huis in. Een grintstrook of lijngoot kan al een verschil maken. Wist je dat een geveltuintje ook wateroverlast in huis voorkomt? Een geveltuintje maak je eenvoudig zelf door een rijtje tegels langs de gevel van je huis weg te halen. Staat gezellig, en het regenwater stroomt dan makkelijker in de bodem.

5. Voorkom water in je kelder of souterrain

Regenwater en teveel aan grondwater kan makkelijk een kelder of souterrain instromen doordat het onder straatniveau ligt. Zorg er daarom voor dat deuren, ramen, kozijnen en vloeren waterdicht zijn. Je kunt instromend en vallend regenwater voor je souterrain of kelder opvangen en afvoeren via een gootje, of tegenhouden met een extra hoge drempel.

Zorg voor jezelf en voor een ander tijdens wateroverlast

Houd crisis.nl en de regionale radiozender in de gaten om te horen of je moet vertrekken of beter thuis kunt blijven. Als er sprake is van een overstroming, lees dan hier wat je moet doen. Moet je evacueren? Doe dit dan op tijd. Als je thuis blijft, ga dan naar de hoogste plek in huis waarvandaan je nog weg kunt komen via een dakraam en ladder. Ken je iemand die zichzelf minder goed kan redden? Ga na of diegene je hulp nodig heeft.

Meer tips voor een goede voorbereiding

Wat doe je bij een aanslag?

Een aanslag hoop je nooit mee te maken. maar weet jij hoe je in zo’n gevaarlijke situatie reageert, en wat je moet doen? Je vergroot je overlevingskans op het moment dat het er ooit op aankomt door hier nu overna te denken.

Voorbereiden op een aanslag

Vooraf nadenken en praten over wat je zou doen bij een bedreigende situatie zoals een aanslag kan helpen een betere beslissing te nemen wanneer dit zich voordoet. Als je je bewust bent van jouw basisreactie, is de kans groter dat je goed reageert wanneer het er echt toe doet. Je brein kent drie basisreacties op gevaarlijke situaties: vluchten, bevriezen of vechten. Hoe je reageert bij een aanslag is van levensbelang heeft grote invloed op jouw overlevingskans.

Wat kun je het beste doen tijdens een aanslag?

Vlucht als dat kan
In de meeste gevallen geeft vluchten je de grootste kans om een aanslag te overleven. Probeer zo snel mogelijk weg te rennen van de gevaarlijke situatie. Het helpt dan als je vooraf al hebt gekeken waar de nooduitgangen zijn. Ben je veilig, bel dan direct 112.
Verstop je, als je niet kunt vluchten
Als je niet kunt vluchten, zoek dan dekking of verstop jezelf. Zet alle apparaten die geluid maken, zoals een mobiele telefoon, op stil.
Zoek contact met hulpdiensten zodra dit mogelijk is
Verkeer je eenmaal in relatieve veiligheid, geef dan zoveel mogelijk informatie over locatie en de verdachten door. Als je niet (hard) kunt praten, laat dan de persoon aan de telefoon instructies geven.

Help anderen als dat mogelijk is tijdens een aanslag

Breng slachtoffers in veiligheid en help ze met de ergste verwondingen. Ook zonder EHBO-diploma en de juiste materialen kun je levens redden. Volg altijd eerst de instructies van de hulpverleners op. De eerste minuten na een aanslag kunnen voor slachtoffers het verschil maken tussen leven en dood. Bereid je voor door deze tips te lezen:

Verleen eerste hulp
Blijf wel in de gaten houden of je zelf veilig bent.

Zorg dat je zelf veilig bent
Verleen alleen hulp als dat veilig kan. Je eigen veiligheid komt altijd op de eerste plaats. Zo voorkom dat er (meer) slachtoffers vallen. Als je niet zonder risico hulp kunt bieden, bel dan direct 112. Wacht op een veilige afstand op de komst van de professionele hulpdiensten.

Tel tot 10
Stress in een noodsituatie is normaal. Toch is het belangrijk om je emoties onder controle te krijgen en te houden. Adem diep in en orden je gedachten. Handel niet voordat je weet wat je moet doen. Bel eventueel 112 zodat de centralist je instructies kan geven.

Breng het slachtoffer in veiligheid
Verplaats een slachtoffer alleen als de plaats waar het slachtoffer zich bevindt gevaarlijk is, dus alleen als het slachtoffer risico loopt op extra letsel en er geen mogelijkheid is om hem op die plaats zelf tegen die gevaren te beschermen.

Beoordeel de toestand van het slachtoffer
Snel oordelen is noodzakelijk. Slachtoffers met ernstige verwondingen geef je voorrang.

Bel 112
Geef duidelijk aan waar je bent en wat de situatie is.

Terug naar het overzicht